حرکت سنگ کره بر روی نرم کره
پوسته زمین از چند صفحه تشکیل شده است
اگرموجودات فضایی، زمین را 200 میلیون سال پیش می دیدند، آن را به صورت تنها یک قاره ی عظیم گزارش می کردند که توسط یک اقیانوس احاطه شده بود. این قاره، پانگه آ ـ Pangaea نامیده می شود.حدود 180 میلیون سال پیش، پانگه آ شروع به تقسیم شدن کرد. در 135 میلیون سال پیش یک سمت صفحه ی امریکای جنوبی، از افریقا فاصله گرفت و در میان آنها، اقیانوس اتلانتیک جنوبی بوجود آمد. در100 میلیون سال پیش، صفحه های هند، استرالیا و قطب جنوب نیز از افریقا جدا شدند و امریکای شمالی، از اروپا دور و دورتر شد
ورقه های زمین چگونه حرکت می کنند؟
زمین
شناسان در دهه 1960، به این نتیجه رسیدندکه لایه محکم خارجی زمین(پوسته و
لایه محکم خارجی گوشته) قطعه یکپارچه ای نیست و به12 قطعه بزرگ شکسته شده
که به آنها ورقه گفته می شود. خطوط قرمزی که در نقشه جهان است، نشان می دهد
که:
1-مرزهای همگرا- مرزی که در امتداد آن دو ورقه، با هم برخورد می کنند و کوهها یا پهنه فرورانش را ایجاد می کنند.
در
این نواحی، صفحات به سوی هم حرکت میکنند و در نتیجه پدیده فرونشست پوسته
اقیانوسی در گوشته اتفاق میافتد. همگرائی ممکن است در مرز تصادم دو پوسته
قارهای نیز اتفاق بیفتد و باعث ایجاد سامانههای کوهستانی گردد.
درحالی
که پوسته جدید در رشتهکوههای اقیانوسی اضافه میشوند، سیاره زمین بزرگتر
نمیشود و مساحت سطحی آن همواره مقدار ثابتی باقی میماند. برای جادادن به
پوسته تازه ایجاد شده، پوسته قدیمی اقیانوسی در طول مرزهای همگرا دوباره به
گوشته بازمیگردد. وقتی دو صفحه به هم میرسند، یکی از صفحات به زیر صفحه
دیگر خم شده و به زیر آن میلغزد.
حاشیههایی از صفحات که پوسته
اقیانوسی در حال اضمهلال است به نام "مناطق فرورانش" شناخته میشوند. در
این مناطق صفحه فرورفته درحال حرکت به سمت پایین، وارد محیط با دما و فشار
بالا میشود. مقداری از مواد فرو رفته و نیز مقدار بیشتری از استنوسفر که
در بالای صفحه فرورفته قرار میگیرد، ذوب شده و به سوی بالا حرکت میکند.
بندرت این سنگ مذاب ممکن است که به سطح زمین برسد و انفجارات آتشفشانی را
ایجاد نماید. بهرحال بیشتر این مواد مذاب به سطح زمین نمیرسد و در همان
عمق جامد شده و به ضخیمتر شدن پوسته میانجامند
مرزهای همگرا و ناحیه فرورانش
